fizik

Newton’un Hareket Kanunları

Hareketin nedenlerini göz önüne almadan inceleyen fizik dalına kinematik denir.

Hareketi nedenleri ile birlikte inceleyen fizik dalına dinamik denir.

Duran bir cismin üzerine aynı doğrultuda ve zıt yönlü iki kuvvetin uygulandığını düşünelim.

Kuvvetler birbirini dengeliyor ise yani bileşke kuvvet sıfır ise cisim hareketsiz kalır.

Bir yüzey üzerinde hareket eden cisme, hareketini engelleyici bir kuvvet uygulanırsa cismin hareket süresi azalır. Eğer kuvvet küçültülürse cismin hareket süresi o oranda artar. Eğer cismin üzerine herhangi bir kuvvet etki etmezse cisim sabit hızla hareketini sonsuza kadar devam ettiri. Bir cisim üzerine etki eden net kuvvet sıfır ise cisim duruyorsa durmaya , belirli bir hızı varsa o hızla hareketine devam eder. Buna Newton’un I. Hareket yasası denir.

Bir cisim herhangi net bir kuvvetin etkisinde kaldığında cismin hızı değişir. Cismin hızında meydana gelen değişmeye ivme denir. Buna göre bir cisim net bir kuvvetin etkisinde kalırsa ivme kazanır.

Cismin kazandığı bu ivme cisme uygulanan kuvvet ile doğru orantılıdır.

Bu ifadedeki sabit değer cismin kütlesidir. Buna göre bağıntı ;

şeklinde olur. Bu bağıntıya Newton’un II. Yasası ( Dinamiğin Temel Prensibi ) denir.

Burada birimler ;

F ( Newton ) , a ( m/s² ) , m ( kg ) dır.

Bir cisme uygulanan kuvvet ile cismin kazandığı ivme doğru orantılı olduğundan cisme ait F – a grafiği aşağıdaki gibi olur .

Bu grafikten faydalanılarak cismin kütlesi bulunabilir. Grafiğin eğimi alınırsa sonuç kütleyi verir. Yani ;

Herhangi bir cisme bir kuvvet uygulandığında , cisimde kendisine kuvvet uygulayan cisme eşit ve zıt yönde bir kuvvet uygular. Buna tepki kuvveti denir.

Masanın üzerinde duran bir kitap masaya bir kuvvet uygular. Masada kitaba eşit ve zıt yönlü kuvvet uygular. Kuvvetler eşit ve zıt yönlü olduğundan kitap masanın üzerinde dengede durur.